Η συζήτηση και η ανταλλαγή απόψεων με κάποιον που είναι αξιότατος σαν άνθρωπος , οικογενειάρχης και επιτυχημένος επιστήμονας στον τομέα του, με ενδιαφέρει , πόσο μάλλον όταν είναι παιδικός φίλος και δάσκαλος.
Σήμερα θα μιλήσουμε με τον κ.Φίλιππο Χίου, αρχιμουσικό,συνθέτη ,πιανίστα και δάσκαλο μουσικής ,πολλών γενιών. (του π. Χρήστου Κατσούλη)
Αγαπητέ Φίλιππε
Ερώτηση: Απο ποιά ηλικία ασχολείσαι με τη μουσική;
Απάντηση : Ασχολούμαι απο 12 χρονών.
Ερώτηση: Ποιές ήταν οι αφορμές για να ξεκινήσεις αυτο το ταξίδι;
Απάντηση : Από ένα παλιό πιάνο που υπήρχε μέσα στην τάξη στο σχολείο μου και που είχα παρακαλέσει την δασκάλα μου στα διαλείμματα να «γρατζουνάω» τα πλήκτρα. Τότε δεν υπήρχαν Ωδεία κοντά και ήταν αδύνατον να πηγαίνω στην Αθήνα. Εκτός των άλλων τα οικονομικά δεν επέτρεπαν περαιτέρω έξοδα.
Ερώτηση: Ποιές είναι οι σπουδές σου;
Απάντηση : Σπούδασα ανώτερα θεωρητικά (αρμονία, αντίστιξη, φούγκα, ενοργάνωση, σύνθεση), Jazz αρμονία & ενορχήστρωση, δίπλωμα πιάνου, δίπλωμα σαξοφώνου και παρακολούθησα σεμινάρια μουσικοθεραπείας.
Ερώτηση: Απο την εποχή των σπουδών σου μεχρι και σήμερα ,μεσα απο την εμπειρία σου στη διδασκαλία της μουσικής τι βλέπεις οτι έχει αλλάξει στη μουσική Ωδειακή μάθηση;
Απάντηση : Η Ωδειακή μάθηση ευτυχώς έχει αλλάξει κατά πολύ. Οι διδάσκοντες είναι πιο προσιτοί στους μαθητές, εξατομικεύουν την διδασκαλία τους ανάλογα με το παιδί και δεν χρησιμοποιούνται πια ως κίνητρο ο φόβος ή η τιμωρία. Η τεχνολογία έχει συμβάλει κατά μεγάλο μέρος στην αναβάθμιση της μουσικής παιδείας, τα ακούσματα μπορούν να είναι περισσότερο κατανοητά και τα όργανα είναι, ιδίως τα ηλεκτρονικά (αρμόνιο, συνθεσάιζερ κ.α.), σε μεγάλη εξέλιξη.
Ερώτηση: Ολα αυτά τα χρόνια είχες εκατοντάδες μαθητές, είδες πολλά ταλέντα στις αίθουσες των ωδείων που ενώ είχαν τα προσόντα να προχωρήσουν αποκλειστικά και να διαπρέψουν σε μουσικές σπουδές, η οικογένεια και οι συνθήκες της ζωής , τους ανάγκασαν να το έχουν πια σαν χόμπι ή σαν μια ανάπαυλα απο την καθημερινότητα;
Απάντηση : Δυστυχώς γνώρισα πολλά ταλαντούχα παιδιά (αγόρια και κορίτσια), τα οποία εξαιτίας νοοτροπιών, οι εγωισμών της οικογένειας, ή οικονομικών συνθηκών, δεν αφοσοιώθηκαν εξ ολοκλήρου στη μουσική.
Ερώτηση: Πόσο έχει αλλάξει η μελωδικότητα στη ζωή μας από τότε που ξεκίνησες; Τι φταίει; Αυτό αποτυπώνεται και στα ωδεία; ( αν δηλαδή και οι καθηγητές μουσικής έχουν παρερμηνεύσει μερικά πραγματα για το τί είναι μελωδία και αρμονία και απλά ακολουθούν τις ανάγκες των μαθητών τους για να περνάνε καλά)
Απάντηση : Η μελωδικότητα, όπως τη θέτεις, έγκειται στον ρομαντισμό. Ο ρομαντισμός είναι εκείνος που δίνει το ερέθισμα της ευαισθησίας και της καλαισθησίας μιας μουσικής σύνθεσης, ενός μουσικού έργου. Ας πάρουμε για παράδειγμα όλους τους ρομαντικούς του 19ου αιώνα (Schubert, Schumann List, Chorin κ.α.) αλλά και τους σύγχρονους της εποχής μας όπως ο Αττίκ, ο Χαιρόπουλος αλλά και ο Πλέσσας, ο Χατζηνάσιος, ο Χατζιδάκις και τόσοι άλλοι. Όμως πολλοί δημιουργοί έχουν επηρεαστεί πάνω σε πειραματική μουσική, ελευθερία έκφρασης, φόρμας αν θέλεις, με αποτέλεσμα να μην βρίσκουμε πια αυτή την αίγλη και την νοσταλγία, ακόμη και στον στίχο που συνόδευαν εύστοχα μια μελωδία. Οι μελωδίες, πέρα από κάθε είδους ελευθερίας και ανταγωνισμού, είναι ως επί το πλείστον ρηχές, αν μου επιτραπεί αυτός ο όρος και χωρίς καμία διαχρονική αξία. Ακούς ένα τραγούδι σήμερα και σε λίγο αυτό το τραγούδι έχει ξεχαστεί, ενώ οι μελωδίες των περασμένων δεκαετιών παραμένουν αναλλοίωτες συνεχίζοντας να γαλουχούν γενιές. Φυσικά, σε κάθε εποχή είναι δυνατόν να υπάρξουν δημιουργοί που θα παραγάγουν αξιόλογα έργα.
Ερώτηση: Πώς βλέπεις τα νέα παιδιά που ξεκινούν τα βήματά τους στη μουσική και τι κάνεις για να καταλάβουν τι ωραίο ταξίδι είναι η μουσική και να μη τα παρατήσουν στη πρώτη δυσκολία που συναντούν ή τους βάζουν οι γονείς τους και εννοώ την κλασσική φράση "μα, μουσικός θα γίνεις;;"
Απάντηση : Καταρχάς, το πρώτο που εξηγώ στους μαθητές μου που ξεκινούν το απέραντο ταξίδι της μουσικής είναι να καταλάβουν τη σημασία της μουσικής παιδείας και πόσο ωφελεί η μουσική στην μετέπειτα ζωή τους άσχετα με το επάγγελμα που θα ακολουθήσουν. Κάποτε γνώρισα έναν σκηνοθέτη όπερας που έκανε καριέρα στη Βιέννη και μου είπε κάτι πολύ σοφό. «Ακόμα και μια βίδα να χρειαστεί να σφίξεις, θα το πετύχεις καλύτερα από έναν άμουσο» Αυτά τα λόγια μου έχουν μείνει και έχω παρατηρήσει με τα χρόνια και την εμπειρία μου πόσο δίκιο είχε αυτός ο άνθρωπος.
Ερώτηση: Πως βλέπεις το "τσουνάμι" των μουσικών talent shows που έχουν κυριαρχήσει στη χώρα μας και είναι στη πρώτη επιλογή πολλών νέων παιδιών που προτιμούν να παπαγαλήσουν μημητικά πολλές φορές ενα τραγούδι και να αφήσουν για πολύ αργότερα την μουσική παιδεία;
Απάντηση : Είμαι εναντίον όλων αυτών των βιομηχανοποιημένων talent shows, διότι οι περισσότεροι νέοι και νέες όχι μόνο ταλέντο δεν έχουν αλλά παρασύρονται προς αναζήτηση της δόξας, του εύκολου χρήματος και της χλιδής. Πιστεύω πως όποιος έχει αξία θα επιτύχει στη ζωή του σε οποιοδήποτε τομέα του κλάδου της μουσικής. Τα κανάλια καθημερινά προωθούν τέτοιου είδους θεάματα για κερδοσκοπικούς λόγους. Έχει δημιουργηθεί ένα είδος «ψώνιου» που αναζητούν όλες αυτές οι προβολές.
Ερώτηση: Ποιές είναι οι συμβουλές σου σε γονείς, όταν η εγγραφή του παιδιού τους σε ένα ωδείο έρχεται σαν τέταρτη ή πέμπτη επιλογή;
Απάντηση : Δεν συμβουλεύω τίποτα. Αφήνω τον μαθητή να εξελιχθεί και όταν φτάσει σε κάποιο ικανοποιητικό επίπεδο που εγώ, θα κρίνω, τότε επεμβαίνω με κατάλληλες συμβουλές.
Ερώτηση: Τι θα συμβούλευες τους μαθητές σου που ενώ έχουν πολύ ταλέντο και πάθος να συνεχίσουν με επιτυχία τις μουσικές τους σπουδές ,οι ανάγκες της καθημερινότητας τούς σπρώχνουν σε διαφορετικό δρόμο, με αποτέλεσμα όπως πολύ καλά ξέρεις τουλάγχιστον όσον αφορά στο όργανο, ο,τι αφήνεις σε αφήνει;
Απάντηση : Πολλούς από τους μαθητές που γνώρισα είχαν αυτό που λέμε έμφυτο ταλέντο, ακόμη και μερικά παιδιά που είχαν απόλυτο αφτί, δηλαδή που μπορούσαν να ακούν μια μελωδία ή ένα έργο και να βρίσκουν αμέσως τις νότες. Δυστυχώς οι συνθήκες της ζωής, οι οικονομικές αναγκαιότητες και άλλοι παράγοντες, οδήγησαν αυτά τα παιδιά στην απομάκρυνση από τη μουσική για μικρό ή μεγάλο χρονικό διάστημα, με αποτέλεσμα να μην ολοκληρώσουν τις σπουδές τους.
Ερώτηση: Θα ήθελες να μας αναφέρεις μερικά μουσικά έργα σου;
Απάντηση : Έχω συνθέσει πολλά έργα για πιάνο, 3 πρελλούδια, 6 θριαμβευτικά εμβατήρια για μπάντα (triomfale), 1 funeral επίσης για μπάντα, 1 φαντασία για φαγκότο και μπάντα καθώς και 1 φαντασία για συμφωνικά τύμπανα και μπάντα. Ένα μιούζικαλ «Αθήνα μου» (1985) και μία επιθεώρηση «Λιτά και Ραδιενεργά» (1986). Επίσης ένα κύκλο 25 ερωτικών τραγουδιών και εκατοντάδες ενορχηστρώσεις για μπάντα και ορχήστρα. Τέλος σαν μουσικός συγγραφέας έχω συγγράψει 2 βιβλία ιστορίας, ένα βιβλίο μορφολογίας μουσικής και ένα βιβλίο οργανολογίας.
Ερώτηση: Ποιές είναι οι τωρινές σου μουσικές ασχολίες;
Απάντηση : Είμαι μαέστρος στη Φιλαρμονική Δήμου Κηφισιάς και διευθυντής στο Ωδείο ΟΡΦΕΑΣ Αμαρουσίου όπου διδάσκω ανώτερα θεωρητικά, πιάνο, σαξόφωνο, κλαρινέτο, ιστορία, μορφολογία, οργανολογία και μαθήματα προετοιμασίας μαθητών για μουσικό γυμνάσιο & λύκειο καθώς και προετοιμασία όσων επιθυμούν να εισαχθούν στο πανεπιστήμιο για να σπουδάσουν μουσικολογία. Τελειώνοντας θα ήθελα να συμπληρώσω πως είμαι παράλληλα καλλιτεχνικός διευθυντής σε 2 συλλόγους. Στον σύλλογο «Τροβαδούροι Κηφισιάς» και στο «Σύλλογο Κηφισιωτών».
κ. Χίου - αγαπητέ Φίλιππε, σε ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο σου και την υπέροχη συνέντευξη
Στα αριστερά της φωτό, ο Φίλιππος Χίου