Ἡ ἐπικοινωνία μέ σημαντικούς καί ἀξιόλογους ἀνθρώπους πάντοτε μοῦ δίνει εὐκαιρία γιά σκέψη και προβληματισμό, που εἶναι τό ζητούμενο, μέ ὂσους ἀποφασίζω νά συνομιλήσω (καί) διαδυκτιακά. Σήμερα βρίσκομαι μέ τόν π. Ἰωάννη Φωτόπουλο , θεολόγο καί νομικό , ἐφημέριο του Ἱ. Ναοῦ ἁγίας Παρασκευῆς Ἀττικῆς καί μέλος τῆς Ἑστίας Πατερικῶν Μελετῶν.
π. Ἰωάννη,
Ερώτηση: Βρισκόμαστε στη τρίτη χιλιετία της παρουσίας τοῦ Χριστοῦ στον κόσμο, μέσα ἀπό τήν Ἐκκλησία Του καί τήν πατερική διδασκαλία. Πῶς βλέπετε τον ὀρθόδοξο Ἕλληνα χριστιανό Εὐρωπαῖο πολίτη τοῦ 2021?
Απάντηση: Ὁ ὀρθόδοξος ἕλληνας καί ευρωπαῖος χριστιανός πολίτης ἔχει ἕνα μεγάλο πλεονέκτημα, τό ἅγιο ὀρθόδοξο βάπτισμα, ἄν καί αύξάνονται οἱ ἀβάπτιστοι στον τόπο μας. Ἔχει λοιπόν έντὸς του μια πολυτιμη παρακαταθήκη. Ἄν ζήσει σὰν χριστιανός αὐξάνει αὐτὴ ἡΧαρις καὶ κάνει τόν ἄνθρωπο ὁλοκληρωμένο πολίτη, Ἕλληνα καί εὐρωπαῖο. Βοηθό του στον ἀγῶνα του ἔχει τούς Ἁγίους Πατέρες, τή ὑπέροχη διδασκαλία τους πού καλύπτει ὅλες τίς ἀναζητήσεις καί ἀνησυχίες του. Τοῦ ἀνοίγει δρόμους νά καθαρίσει τὴν καρδιά του καί νά τήν ἀνοίξει πρός κάθε ἄνθρωπο, νά ἔχει ἀληθινὴ χαρὰ, ζωή χωρίς ἄγχος καί μια ἀιώνια προοπτικὴ. Σήμερα βλέπουμε τόν Ἕλληνα μπερδεμένο. Τά θέλει ὅλα καί δεν κατορθώνει τίποτε. Οὔτε σωστός πολίτης γίνεται, οὔτε σωστός Ἕλληνας οὔτε Εὐρωπαῖος. Κι αὐτό συμβαίνει ἀπό τῆν κορυφή τῆς ἐξουσίας ὥς τὸν τελευταῖο Ἕλληνα. Καὶ συμβαίνει γιατί ἐνῷ ἔχει διπλα του στήν κάθε ἐνορία στῆν κάθε ἐκκλησιὰ τῆν πηγή τῆς ζωῆς, ψάχνει ὁπουδήποτε ἀλλοῦ γιά νά ζήσει. Περιφρονεῖ τή γλῶσσα του, τάχα πῶς τήν ξέρει, χλευάζει τῆν ἱστορία του. ἤ ἀνέχεται νά τήν χλευάζουν, διαλύει εὔκολα τῆν ὀικογένειά του. Καὶ ἐπειδή δέ ἔχει τὶς αὐστηρές κοινωνικὲς δομὲς τῶν Εὐρωπαίων χάνει τό φιλότιμό του καὶ στο χῶρο τῆς εργασίας του δημόσιας ἤ ἰδιωτικῆς ὅλα τά κάνει μισά, ἐλλιπῆ καί λανθασμένα. Ἡ λύση εἶναι ἀληθινή ἐπιστροφὴ στήν Ἐκκλησία, στήν Παράδοση καὶ στο φιλότιμο πού κάνει θαύματα προσωπικά οἰκογενειακά ἐθνικά καί κοινωνικά, ὅπως τό φιλότιμο τοῦ ἁγίου κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ πού ἔσωσε τόν ἑλληνισμό ἀπό τόν ἐξισλαμισμό, ὅπως τοῦ Κολοκοτρώνη πού συχώρεσε τόν φονιᾶ τοῦ ἀδελφοῦ του, ὅπως τῶν ἀγωνιστῶν τοῦ 1821 πού φέτος γιορτάζουμε τόυςαγῶνες τους γιά τήν ἐλευθερία μας ὅπως τοῦ Καποδίστρια πού πάμπτωχος ἀνόρθωσε τήν πατρίδα μας καί ὅπως τό φιλότιμο τοῦ ἁγίου Παϊσίου, ὁ ὁποῖος μέ καρκίνο στό τελευταῖο στάδιο στεκόταν ὄρθιος κι ἔβλεπε, συμβούλευε καί θεράπευε χιλιάδες ἀνθρώπων.
Αγωνίζονται οἱ χριστιανοί οἱ ἐκκλησιάζομενοι ἀντλῶντας τή Χάρη τοῦ Θεοῦ ἀπό τή θεία ὀρθόδοξη λατρεία μας. Νηστεύουν καὶ προσεύχονται στήν ἐκκλησία καί στό σπίτι ἀπό τό ὑστέρημα του χρόνου τους. Ὁδηγοὺν φίλους καί συγγενεῖς στήν Ἐκκλησία καὶ τήν ἐξομολόγηση. Γιὰ μένα οἱ μεγάλες ἐνορίες δεν εἶναι ἐμπόδιο γιά τήν ἐν Χριστῷ ζωή, γιά τή συμπαράσταση πρὸς τούς ἄλλους. Ὅπως στά χρόνια τῶν ἁγίων Ἀποστόλων, πολλοὶ χριστιανοί ἐναποθέτουν στήν Ἐκκλησία χρήματα ἀπό τό ὑστέρημά τους γιά τή βοήθεια τῶν ἀπόρων ἀδελφῶν. Οἱ ἀνεκκλησίαστοι κατηγοροῦν τούς ἐκκλησιαζομένους γιά ὑποκρισία. Κι ὅμως ἔχουμε στήν Ἐκκλησία μας ἁγιασμένους ἀνθρώπους πού ζοῦν ἀληθινά σύμφωνα μέ τό Εύαγγέλιο. Ἀσφαλῶς δεν εἴμαστε ὅπως θέλει ὁ Χριστός, ἀλλά, ἀντικειμενικά βλέποντας, οἱ ἐκκλησιαζόμενοι εἶναι οἱ τιμιώτεροι, αυτοὶ πού κρατοῦν ἑνωμένες τίς οἰκογένειές τους. Βέβαια σἀν ἄνθρωποι τῆς ἐποχῆς μας, ἐποχῆς χαλάρωσης καὶ ἄνεσης ζητᾶμε χαλάρωση στήν νηστεία, πολλές φορές ἀργοῦμε νά προσέλθουμε στις ἀκολουθίες και, ὅπως ἔλεγε ὁ ἅγιος Παϊσιος ἔχουμε μια τάση νά κάνουμε ὅσα εἶναι ἀπαραίτητα γιά νά μην πᾶμε στήν κόλαση! Ἕνα ἐλάττωμα πολλῶν χριστιανῶν μας εἶναι κάποιες φορές ἕνα κλείσιμο σέ ὁμάδες πού δεν βοηθεῖ στήν ἐνσωμάτωση καί ἄλλων ἀδελφῶν πού κάνουν τά πρῶτα τους βήματα στη χριστιανική ζωή. Πάντως εἶναι ἀξιοθαύμαστο ὅτι παρ΄ὅλη τήν έχθρική αντιμετώπιση ἀπό τό περιβάλλον τους, οἱ χριστιανοί δεν ἀφήνουν τόν ἐκκλησιασμό τους γιατί ἡ ἐγκατάλειψη τοῦ ἐκκλησιασμοῦ φέρνει τήν ψύχρανση τῆς πίστεως καὶ τῆς χριστιανικῆς ζωῆς. Ἀκόμη κι ἄν δεν μπορεῖ ό ὁ Χριστιανός νά ἔχει απόλυτη συγκέντρωση τοῦ νοῦ του στήν ἐκκλησία δεν θα φύγει ἀπό τό Ναὸ γιατί γνωρίζει ὅτι μετά τή Λειτουργία θά πάρει ἔστω ἕνα μικρὸ δῶρο τῆς Θείας Χάριτος. Θυμᾶμαι πρίν πολλά χρόνια τί μοῦ εἶπε καποιος ἄνθρωπος, ὀ ὁποῖος μέ περίμενε γιά κάποιο λόγο στήν εἴσοδο τοῦ Ναοῦ. Μοῦ εἶπε ὅτι ἔβλεπε ὅλους τούς πιστούς πού ἔβγαιναν ἀπό τῆν ἐκκλησία μέ πρόσωπο ἀλλοιώτικο, εἰρηνικό! Ὅσον ἀφορᾷ τὀ εὐρωπαϊκό βερνίκι, πολλοὶ πιστοὶ τό ἀπέβαλαν ἐξ αἰτίας τοῦ κορωνοϊοῦ. Δεν πρόταξαν τήν ὑγεία καί τά ὑγειονομικά μέτρα ὡς τό ἀνώτερο πάντων σύμφωνα καί μέ τά εὐρωπαϊκά πρότυπα. Ἄφοβα καί μέ κίνδυνο νά ὑποστοῦν πρόστιμο φρόντισαν μέ θέρμη τόν ἐκκλησιασμό τους καὶ τή συμμετοχή τους στή Θ. Εὐχαριστία.
Ερώτηση: Τά Χριστούγεννα πλησιάζουν, μέσα σε ἓνα κλίμα τρομοκρατίας ὸτι, μπορεί να πεθάνουμε και βλέπουμε σχεδόν ὃλους ,πολιτικούς ,δημοτικούς ἂρχοντες, διαφημίσεις, ΜΜΕ, φίλους ,συνεργάτες, νά μάς εἰδοποιούν γιά τήν γέννηση τοῠ Χριστοῠ με την εὐχή «χρόνια πολλά» και «καλές γιορτές». Φοβούνται νά ἀναφέρουν τά Χριστούγεννα;
Απάντηση: Νομίζω ὅτι ὁ τρόπος πού δίνονται σήμερα οἱ εὐχὲς ἀπό τή μια, καλλιεργήθηκε καί προωθήθηκε ἀπό το χῶρο της διαφημίσεως καὶ ἀδήλων νεοεποχήτικων κέντρων, πού προσπάθησαν τά προηγούμενα χρόνια νά ἐμποδίσουν ἀκόμη καί τόν στολισμό τῶν πόλεων μέ ὅτιδήποτε θυμίζει Χριστούγεννα. Ἀπό τήν ἄλλη ἔγινε ἀποδεκτός αὐτός ὁ τρόπος τῶν εὐχῶν, μιᾶς καὶ πολλοί ἄνθρωποι δεν συμμετέχουν πλέον στήν ἐκκλησιαστική γιορτή τῶν Χριστουγέννων. Πιστέψτε με ὅτι πολλοί νέοι ἄνθρωποι δεν γνωρίζουν τόν Χριστό καί τά Χριστούγεννα, γιατί δεν ἔχουν ἀκούσει τίποτε σχετικό οὔτε κἄν από τούς παπποῦδες καί τίς γιαγιάδες τους. Ὁπότε τούς φαίνονται λογικές καὶ καθωσπρέπει οἱ εὐχὲς «χρόνια πολλά» καὶ «καλές γιορτές», ἀφοῦ τούς δίνεται ἡ εὐκαιρία νά ἀνταλλάξουν δῶρα καί νά φᾶνε καί νά πιοῦν μέ τούς δικούς τους. Μέχρι ἐκεῖ φθάνει ἡ προσδοκία τους καί πρέπει νά τούς καταλαβαίνουμε. Ἀπό τήν ἄλλη κάποιοι ἀπό τούς πιστούς διστάζουν ἤ δειλιάζουν νά εὐχηθοῦν «Καλὰ Χριστουγεννα» γιά νά μή βρεθοῦν έκτός κλίματος. Ἀλλά ἐμᾶς τῶν χριστιανῶν ὅταν λέμε καλά Χριστούγεννα πρέπει νά σκιρτάει ἡ καρδιά μας ἀπό χαρά, γιατί ἔρχεται ἡ μεγάλη γιορτή τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ, ὅπου θα ὑμνήσουμε καί θα εὐχαριστήσουμε τόν Χριστό μας, πού ὄντας Θεός γίνεται καί ἄνθρωπος, ταπεινώνεται καί φθάνει ὡς τό Σταυρό καί τό θάνατο γιά χάρη μας. Ἡ ἀνταλλαγή τῶν εὐχῶν μέ χριστιανικό περιεχόμενο ἔχει τή θέση μιᾶς Ὁμολογίας πού ὑπενθυμίζει καί στούς μακράν τῆς πίστεως τό ἀληθινό νόημα τῆς «μητροπόλεως τῶν ἑορτῶν».
Ερώτηση: Βλέπουμε ἐδώ καί χρόνια τήν ἐπιγραφή (αμερικάνικης προέλευσης) «Merry Xmas», ὃπου Χ ή λέξη Χριστός (Christ), πού τό μεταφράζω ὡς « εὐτυχισμένη ἠ ἀπώλειά μας». Νομίζετε ὃτι ὁ νεοέλληνας δέν ἀντέχει νά ἀκούει καί νά βλέπει τήν λέξη Χριστός?
Απάντηση: Ὁ Κύριος μας Ἰησοῦς Χριστός, πού φανέρωσε τόση ἀγάπη, πού ἔγινε ὁλόκληρος ἀγάπη γιά κάθε ἄνθρωπο παραμένει «σημεῖο ἀντιλεγόμενο» ὅπως εἶπε στήν Παναγία μας ὁ ἅγιος Συμεὼν ὁ Θεοδόχος ὅταν δέχθηκε τόν νεογέννητο Χριστό στήν ἀγκαλιά του. Αὐτό σημαίνει ὅτι μέ τή γέννησή Του, τή διδασκαλία Του, τόν Σταυρό, τόν θάνατο καὶ τῆν Ἀνάστασή Του ἔγινε τό κέντρο τῆς Ἱστορίας. Ὅλοι, θέλουν δεν θέλουν θα λάβουν θέση-στάση ἀπέναντί Του. Λατρείας καί ἀγάπης ἤ μίσους καί ἔχθρας. Ἀκόμη καί οἱ ἀδιάφοροι κάνουν πώς τόν ἀγνοοῦν. Ἁπλῶς τόν ἀπωθοῦν μέ βία ἀπό τό ὁρίζοντα τῆς σκέψης, τῆς καρδιᾶς καί τῆς ζωῆς τους.
Στο πλαίσιο αὐτῆς τῆς φοβερῆς ἀντιπαράθεσης ἁγιάζονται καί τελειώνονται οἱ πιστοί, ἀσκούμενοι καί ἐπικαλούμενοι τό σωτήριο ὄνομα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ, στο ὁποῖο στά Ἔσχατα θα κάμψει πᾶν γόνυ ἐπουρανίων ἐπιγείων καί καταχθονίων. Ἀπό τήν ἄλλη ἀνδρώνονται οἱ διωγμοί, ἡ λύσσα τῶν ποικίλων διωκτῶν ἀπό τά πρῶτα χρόνια τοῦ Χριστιανισμοῦ μέχρι τίς ἡμέρες μας πού δαιμονίζονται καί μόνο στο ἄκουσμα τοῦ ὀνόματος τοῦ Χριστοῦ. Σήμερα ὁ διωγμός γίνεται ὕπουλα, καθὼς μέ τό προσχημα τῆς πολυπολιτισμικότητος ξεριζώνονται, ἀποκαθηλώνονται τά χριστιανικά σύμβολα, εἰδικά ὁ Σταυρὸς καί οἱ εἰκόνες ἤ ἐμποδίζεται ὁ ἐκκλησιασμός. Ἡ χριστιανική πίστη, αὐτό εἶναι τό πνεῦμα τῆς «χριστιανικῆς Εὐρώπης», πρέπει νά περιοριστεῖ αποκλειστικά μέσα μας γιά νά μην ἐπηρεάζει κανένα! Ὅλη ἡ κοινωνική καί ἠθική δυσωδία εἶναι διάχυτη καὶ προσφέρεται ἐλεύθερα, καὶ μόνο ὅ,τι ἀφορᾶ στον Χριστό πρέπει νά μείνει στο περιθώριο. Δεῖτε τί ἔγινε μέ τό μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν. Μέσα στά σχολικά βιβλία παρελαύνουν ὅλες οἱ θρησκεῖες γιά νά ἐξισωθοῦν στή συνείδηση τῶν παιδιῶν μέ τήν ἀλήθεια τοῦ Χριστοῦ. Πρέπει νά ἀφανισθεῖ τό ὄνοματοῦ Χριστοῦ, γιατί διαθέτει τόση δυναμική, πού μπορεῖ καί μόνο μέ τό ἄκουσμά του νά ξεσηκώσει τῆν καρδιά, νά τή γεμίσει μέ θεῖο ἔρωτα καί νά κατακάψει τά σκουπίδια τῆς ψυχῆς.
Merry Xmas λοιπόν καί…τρέχα γύρευε τί θέλει νά πεῖ! Σκέψου ὅ,τι θέλεις, ἀλλά ἄσε τόν Χριστό στήν ἄκρη. Ὁ Νεοέλληνας στο σύνολό του, πλήν έξαιρέσεων δεν νιώθει ἀπαξία γιά τόν Χριστό. Τά πανηγύρια τοῦ καλοκαιριοῦ τό μαρτυροῦν. Ἁπλῶς εἶναι ζαλισμένος καί χορτασμένος μέ σαβοῦρες της TV καί τοῦ διαδικτύου. Ὅμως πολύ εὔκολα ἐνεργεῖ τό ἅγιο Βάπτισμα καί πολλές φορές, τό γνωρίζουμε από τήν ἐξομολόγηση, ἄσχετοι άπό τῆν πίστη ἄνθρωποι, μέ κάποια δοκιμασία, μέ τή βοήθεια κάποιου βιβλίου, κάποιου προσκυνήματος, εἰσέρχονται μέ ὄρεξη καί θυσίες στή χριστιανική ζωή. Θα ἤθελα ὅμως νά βάλω ἕνα καλό λογισμό καί νά κάνω κάποιο λογοπαίγνιο. Μήπως τό Χ εἶναι τό ἀρχικό τῆς ἑλληνικῆς λέξεως Χριστός; Μήπως εἶναι ὁ ἀναζητούμενος ἀπό τόν πονεμένο ἄνθρωπο ἄγνωστος Χ;
Ερώτηση: Δύο ὁλόκληρα χρόνια ἡ πατρίδα μας ταλαιπωρεῐται ἀπό τήν ἐξάπλωση τοῠ γνωστοῠ ιού, ζήσαμε ἀκραίες καταστάσεις ἐγκλεισμοῠ, μοναξιάς, ἀπώλειας, ἀνέχειας καί ἀπαγόρευσης ἀκόμη καί τοῠ ἐκκλησιασμοῠ, φτάσαμε δε στό σημείο νά μήν ἐπιτρέπεται οὒτε κάν τό σήμαντρο να κτυπάμε , μή τυχόν καί κάποιος παραπλανηθεί κα ἒλθει στόν Ναό. Μπορεῑτε νά μας πεῐτε τί συμβολίζει τό σήμαντρο ,ἡ καμπάνα, στήν ὀρθόδοξη παράδοση;
Απάντηση: Πολύ γλυκειά ἡ καμπάνα καί μᾶς ξυπνάει ἀπό τή ραθυμία μας στήν ὁποία σήμερα μᾶς ὁδηγοῦν οἱ ἀτέρμονες συζητήσεις μας πού ἔχουν περιορισθεῖ σέ ἀντιπαραθέσεις γιά τόν ἰό, τά ἐμβόλια καί τήν κυβέρνηση. Ἡ καμπάνα ἦρθε ἀπό τῆ Δύση τόν 8ο αἰῶνα. Μέχρι τότε εἴχαμε το ξύλινο τάλαντο τόν κόπανο καί τά σήμαντρα. Τό ρυθμικό χτύπημα τοῦ ταλάντου μέ τό ξύλινο σφυρί, πού μυστικά ἐπαναλαμβάνει τή λέξη «τάλαντο» μᾶς ὑπενθυμίζει ὅτι πρέπει νά ἀξιοποιήσουμε τό τάλαντο, τά χαρίσματα πού μᾶς ἔδωσε ὁ καλός Θεός γιά νά ἔχουμε κατά τήν ἔξοδό μας ἀπό τή ζωή καλή ἀπολογία. Τό ἴδιο κάνει καί ὁ κόπανος εἶναι ἕνα μεγάλο καί φαρδύ ξύλο πού κρέμεται στον ἀερα μέ ἀλυσίδες καί χρησιμοποιεῖται στά μοναστήρια. Τόν κτυποῦν μετά τό τάλαντο μέ πιο ἀργο ρυθμό. Καί τά δύο σύμφωνα μέ τήν παράδοση θυμίζουν, τήν κλήση τοῦ Νῶε, πού μέ τό χτύπημα τοῦ ξύλου καλοῦσε νά εἰσέλθουν ζῶα καί ἄνθρωποι στήν Κιβωτό γιά νά σωθοῦν ἀπό τόν κατακλυσμό. Τό ἴδιο κάνει καί γιά μᾶς τό χτύπημα τοῦ ταλάντου καί τοῦ κόπανου. Μᾶς καλοῦν νά εισέλθουμε στήν Ἐκκλησία τή νοητή Κιβωτό γιά νά σωθοῦμε ἀπό τόν κατακλυσμό τῆς ἁμαρτίας.
Ἕνας ἀπό τούς ρυθμούς πού χτυποῦμε τήν καμπάνα ἔχει τήν ονομασία «Ἀδάμ». Χτυπᾶμε 3,3,7. τον-α-δαμ, τον- α-δαμ, τον-α-δαμ-α-δαμ-α -δαμ. Κι αὐτό εἶναι κλήση πρός τόν Ἀδάμ, τοῦ κάθε ἀνθρώπου πού ἀπομακρύνθηκε ἀπό τόν Θεό νά ἐπιστρέψει στήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ.
Σήμερα ἐνοχλοῦνται πολλοί ἀπό τό χτύπημα τῆς καμπάνας γιατί τούς χαλάει τόν ὕπνο τους. Γιά νά ποῦμε ὅμως ὅλη τήν ἀλήθεια οἱ ἠλεκτρικές καμπάνες, ὅταν τίς ἀφήνουμε νά χτυποῦν ἀνεξέλεγκτα, μέ τό μηχανικό ρυθμό καί τήν ὑπερβολική ἔνταση γίνονται ὄντως ἐνοχλητικές. Πρῖν 20 χρόνια εἶχα βρεθεῖ στή Μόσχα. Τότε δεν ὑπῆρχαν ἐκεῖ ἠλεκτρικές καμπάνες. Ἴσως καί τώρα. Θυμᾶμαι στο ναό τοῦ ἁγίου Πέτρου Μητροπολίτου Μόσχας ἀνέβαιναν 100 σκαλιὰ γιά νά χτυπήσουν τίς καμπάνες. Μακάρι νά καταργούσαμε τό ἠλεκτρικό καί νά χρησιμοποιούσαμε τά χέρια καί τή δύναμή μας γιά νά σημαίνουμε τήν καμπάνα.
Ἐπειδή βιώσαμε καί ἐν μέρει βιώνουμε ἕνα εἶδος διωγμοῦ μέ τίς ἀπαγορεύσεις τοῦ ἐκκλησιασμοῦ, τοῦ χτυπήματος τῆς καμπάνας καί τίς ἐπιθέσεις ἐναντίον τῆς Θ. Κοινωνίας παραθέτω καί τελειώνω τήν ἀπάντησή μου σ΄το ἐρώτημά σας ἕνα τμῆμα ἀπό ἕνα μικρό διήγημα τοῦ Ἀ. Σολζενίτσυν, «Ὁδοιπορώντας στο μάκρος τοῦ ποταμοῦ Ὄκα», τό ὁποῖο σχετίζεται μέ τόν πόλεμο κατά τῆς Ἐκκλησίας ἀπό τούς σοβιετικούς καί τήν ἐγκατάλειψη τῆς χριστιανικῆς ζωῆς : «…πάντοτε οἱ ἄνθρωποι ἦταν καιροσκόποι καί συχνά κακοί. Ἀντηχοῦσε ὅμως ἡ καμπάνα τοῦ Ἑσπερινοῦ, ἁπλωνόταν πάνω ἀπό τό χωριό, πάνω ἀπ΄τό δάσος, πάνω ἀπὸ τόν κάμπο. Θύμιζε πώς πρέπει ν΄ἀφήσουμε τίς ἀσήμαντες, τίς γήινες ἀσχολίες, νά δώσουμε χρόνο καί τίς σκέψεις στήν αἰωνιότητα…Στις πέτρες αὐτές, στά καμπαναριά τοῦτα, οἱ πρόγονοί μας ἔβαλαν τόν καλλίτερο ἑαυτό τους, τήν ἀντίληψή τους γιά τή ζωή»
Ερώτηση: Μάθαμε στούς χριστιανούς νά παρακολουθοῠν τίς ἀκολουθίες ἀπό τήν τηλεόραση ἢ τό διαδίκτυο καί νά ἐπαναπαύονται ὃτι μετέχουν ἒτσι της Θείας Εὺχαριστίας . Θεωρείτε ὃτι ἒτσι χάνουμε τόν Χριστό ἀπό τή ζωή μας?
Απάντηση: Ὁ πιστός πού δεν μπορεῖ λόγῳ ἀσθενείας ἤ ἐργασίας νά ἐκκλησιασθῇ προσπαθεῖ νά κρατηθεῖ κοντά στον Χριστό μέσω τῆς τεχνολογίας. Ὅμως ἡ καρδιά του λαχταράει καί θἀ ἐπιθυμοῦσε νά βρίσκεται μέσα στήν ἐκκλησία, ὅπου προσφέρεται ἡ Θ. Εὐχαριστία καί ἡ χάρις ἁπλώνεται καί προσλαμβάνεται ἀπό τούς συμμετέχοντες πιστούς. Εἶναι τούλάχιστον ἀστεῖο, τή ζωντανή συμμετοχή μας στήν εὐχαριστιακή σύναξη, ὅπου συγκροτημένοι ὡς Σῶμα Χριστοῦ δεχόμεθα «τήν ἑνότητα τῆς πίστεως καί τήν κοινωνία τοῦ ἁγίου Πνεύματος», νά τήν ἐξομοιώνουμε μέ τήν «παρακολούθηση» τῆς Λειτουργίας καὶ τῶν ἀκολουθιῶν ἀπό τήν τηλεόραση. Μπορεῖ κάποιοι νά ἐπαναπαύονται ὅτι συμμετέχουν, ἀλλά γνωρίζουν στο βάθος τῆς καρδιᾶς τους ὅτι αὐτή εἶναι ψευδής ἀνάπαυση, δεν εἶναι ἡ ἀληθινή ἀνάπαυση, πού σημαίνει τήν εἰρήνη καί τή χαρά πού προσφέρει ὁ Χριστός στήν ἐκκλησία. Πῶς τό εἶπε ὁ Χριστός; «Δεῦτε πρὸς με πάντες οἱ κοπιῶντες καί πεφορτισμένοι, κἀγὼ ἀναπαύσω ὑμᾶς». Πρέπει νά ἀποδεχθοῦμε ἐνεργά τήν πρόσκληση τοῦ Χριστοῦ, νά πᾶμε στο Δεῖπνο Του, καί ὁ Φιλάνθρωπος, ὁ μόνος Φιλάνθρωπος θα ἀναπαύσει τήν καρδιά μας ἀπό τήν ἀταξία καί τήν ταραχή καί θα τῆς δώσει τήν εἰρήνη Του.
Ερώτηση: Μέ τήν πολυετή πείρα που ἒχετε στήν διακονία της Ἐκκλησίας, θά θέλαμε νά μάς δώσετε κάποιες συμβουλές, πως νά ἀξιοποιήσουμε την δοκιμασία πού περνάμε αὐτούς τούς καιρούς, εἰδικά οἱ νέοι ἂνθρωποι,που διδάσκονται πιά τήν ὑποτέλεια, ὡς προαπαιτούμενο γιά καλή καί ἣσυχη ζωή.
Ἀπάντηση: Ἀνήκω στή γενιά τοῦ Πολυτεχνείου. Θυμᾶμαι μέ συγκίνηση τό θάρρος τῶν φοιτητῶν, ἀκόμη καί μαθητῶν τοῦ Γυμνασιου καί Λυκειου πού στερημένοι τήν ἐλευθερία ἀπό τή δικτατορία δεν λογάριαζαν τίποτε! Μέσα στούς δρόμους, άκόμη καί μέσα στο κτίριο τῆς Νομικῆς καί τῶν ἄλλων σχολῶν τούς κυνηγοῦσε ἡ ἀστυνομία κι αὐτοί ἔτρεχαν κρύβονταν γιά λίγο καί πάλι ἔβγαιναν καί διαμαρτύρονταν. Ἡ πλειονότης δεν ἤξερε ἀπό κόμματα, ἁπλῶς ἀρνούνταν τήν τυραννία καί δέχονταν παλληκαρίσια τόν κίνδυνο νά συλληφθοῦν ἤ καὶ νά βασανισθοῦν. Λυπᾶμαι σήμερα πού βλέπω τήν πλειονότητα τῶν νέων παιδιῶν τόσο φοβισμένη, ἕτοιμα νά πουλήσουν τήν ἐλευθερία τους γιά 150 ευρώ( ! ) ἕτοιμα γιά ὑποταγή σέ κάθε τί, προκειμένου νά πᾶνε γήπεδο, σινεμά, γιά ἕνα καφέ καί ποτό. Πρός αὐτή τήν κατεύθυνση δούλεψε ἡ παραμέληση τῆς ὀρθοδόξου κατηχήσεως ἀπό τούς ποιμένες, τῆς διδασκαλίας τῆς ἱστορίας μας, ὁ χλευασμός τῶν ἡρώων καί ὁ χαρακτηρισμός τῆς ἀγάπης γιά τήν πατρίδα ὡς ἐθνικισμός καί φασισμός, ἀλλά προπάντων ἡ χαλάρωση τῶν ἠθῶν, οἱ ἀνέσεις καί ἡ ἐνασχόληση τῶν ἀνθρώπων σχεδόν ἀποκλειστικά μέ τό διαδίκτυο.
Γιά νά ἀξιοποιήσουμε τή δοκιμασία πού προέκυψε ἀπό τόν κορωνοϊό, πρέπει νά σκεφθοῦμε καί νά καταλάβουμε τί ἔχουμε χάσει, ποῦ βρισκόμαστε. Δεχθήκαμε χωρίς ἀντίσταση κάθε περιορισμό τῶν μετακινήσεών μας δίνοντας ἀναφορά, μάλιστα πολλές φορές ἠλεκτρονικά, ἄν πᾶμε βόλτα μέ τό σκύλο ἤ πᾶμε στο φαρμακεῖο. Πραγματική-συχωρέστε με-«ξεφτίλα» τῆς ἀξιοπρέπειάς μας. Χάσαμε τόν ἐλεύθερο ἐκκλησιασμό μας, τήν μεταξύ μας ἐπικοινωνία, τίς διάφορες ἀνοιχτές συναθροίσεις, τά συνέδρια. Καλλιεργήθηκε ἡ «ἀποστασιοποίηση». Φοβόμαστε ὁ ἕνας τόν ἄλλο νά μή μᾶς κολλήσει. Κλείσανε τίς ἐκκλησίες ἤ ἐπέτρεπαν ἐλάχιστα ἄτομα νά μπαίνουν μέσα. Πολλοἰ κατέδιδαν τούς πιστούς πού πήγαιναν στήν ἐκκλησία ἤ ἔκαναν τό γάμο τους ἐκεῖ, ἐνῷ στἀ δημαρχεῖα γίνονταν «γάμοι», γιά ἕνα χρόνο δεν τελούσαμε βαπτίσεις. Στά σχολεῖα σταμάτησε ἡ προσευχή.
Μετά ἀπ΄αὐτά μποροῦμε νά δεχθοῦμε ὅτι ὅλα αὐτά ἀπέβλεπαν στήν προστασία τῆς ὑγείας μας; Πρῶτα ἀπ΄ὅλα πρέπει νά ἀποτινάξουμε αὐτή τήν ὑποτέλεια ἀπό μέσα μας. Νά σκεφθοῦμε ὅτι ὁ καλός Θεός μᾶς ἔδωσε εὐγένεια, μᾶς ἔκανε ἐλεύθερους καἰ βασιλεῖς τῆς δημιουργίας Του. Καί διατήρησε καί αὔξησε αὐτή τήν ἐλευθερία καί ὅταν θυσίασε τόν Ἑαυτό Του πάνω στο Σταυρό. Μᾶς καλεῖ νά τόν ἀκολουθήσουμε ἐλεύθερα γιά νά ζήσουμε στον Παράδεισο μαζί Του. «Ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν» εἶπε ὁ Χριστός. Δἐν πρέπει νά δεχθοῦμε κανένα καταναγκασμό χάριν ἀνέσεων ἤ ἀκόμα καί τῆς ἐπιβιώσεώς μας. Ἀλλά πῶς θα ἐπιτύχουμε αὐτό, ὅταν γύρω μας ἕνας ὁλόκληρος κόσμος ὑποτάσσεται χαρούμενος καί έπιτίθεται χωρίς σεβασμό σέ ὅσους μέ κάθε θυσία ἐναντιώνονται στήν καταπάτηση τῆς ἐλευθερίας τους; Μόνο ζώντας ἐν Χριστῷ, λαμβάνοντας δύναμη, κουράγιο κι ἀληθινή χαρά ἀπό τήν κοινωνία μαζί Του καί σκεπτόμενοι ὅτι παραχωρώντας διαρκῶς τμήματα τῆς ἐλευθερίας μας σ΄αὐτούς πού θέλουν νά μᾶς τραβοῦν ἀπό τή μύτη, μόνο καί μόνο γιά τήν ἐπιβίωση, τελικά θα γίνουμε δοῦλοι, ἀνάξιοι νά λάβουμε τό στέφανο πού ἑτοιμάζει ὁ Χριστός μας σ΄ὅσους Τόν ἀγαποῦν.
π. Ἰωάννη, εὐχαριστούμε πολύ γιά τόν χρόνο σας. Καλά Χριστούγεννα.
