Έχεις δανείσει ποτέ χρήματα σε φίλο ή συγγενή και μετά τα πράγματα δεν πήγαν όπως τα περίμενες; Σίγουρα, δεν είσαι ο μόνος. Ας μιλήσουμε ανοιχτά και χωρίς περιστροφές: Όταν δίνεις χρήματα, υπάρχει μια μεγάλη πιθανότητα να μην τα ξαναδείς. Είναι σκληρό να το ακούς, αλλά αυτός είναι ο κόσμος που ζούμε.
Όλοι μας έχουμε κάποιον στη ζωή μας που έρχεται να μας ζητήσει οικονομική βοήθεια. Μπορεί να είναι ένας αγαπημένος φίλος που περνάει δύσκολα ή ένας συγγενής που ξαφνικά βρίσκεται σε ανάγκη. Κι εσύ, από καλή καρδιά, θέλεις να βοηθήσεις. Σου φαίνεται φυσικό να τους δανείσεις ό,τι μπορείς, με την ελπίδα ότι θα τα πάρεις πίσω, αλλά η πραγματικότητα είναι ότι αυτό δεν συμβαίνει πάντα.
Γιατί δεν επιστρέφονται τα χρήματα;
Υπάρχουν πολλοί λόγοι που τα δανεικά χρήματα δεν επιστρέφονται. Καμιά φορά ο άλλος πραγματικά δεν έχει τη δυνατότητα να σου τα δώσει πίσω. Οικονομικά προβλήματα, απρόβλεπτες καταστάσεις ή κακή διαχείριση των χρημάτων του μπορεί να τον εμποδίσουν. Άλλες φορές, ο δανειστής υποτιμά τη σοβαρότητα του χρέους ή απλώς ξεχνά πόσο σημαντικό είναι για εσένα. Και, ας μην κοροϊδευόμαστε, κάποιες φορές μπορεί να υπάρχει και έλλειψη ευσυνειδησίας.
Παράδειγμα: Φαντάσου ότι δανείζεις ένα καλό σου φίλο ένα σεβαστό ποσό γιατί βρέθηκε σε οικονομική δυσχέρεια. Εσύ του δίνεις τα χρήματα γιατί πιστεύεις ότι θα τα επιστρέψει όταν ορθοποδήσει. Περνάει ο καιρός, εκείνος φτιάχνει τα οικονομικά του, αλλά τα χρήματα δεν εμφανίζονται. Στην αρχή ντρέπεσαι να του το θυμίσεις. Στη συνέχεια αρχίζεις να νιώθεις πικρία και ίσως ο θυμός μεγαλώνει. Σκέφτεσαι: "Εγώ τον βοήθησα και τώρα με αγνοεί."
Η πνευματική διάσταση
Εδώ είναι που η πνευματική διάσταση παίζει καθοριστικό ρόλο. Σύμφωνα με τη χριστιανική παράδοση, όταν δίνεις, δεν πρέπει να περιμένεις αντάλλαγμα. Στο κατά Λουκάν Ευαγγέλιο (6:35), ο Χριστός λέει: "Αγαπάτε τους εχθρούς σας και κάνετε το καλό και δανείζετε χωρίς να ελπίζετε τίποτα σε αντάλλαγμα." Αυτή η φράση μπορεί να φαίνεται δύσκολη στην πράξη, αλλά είναι μια υπενθύμιση ότι η αξία της προσφοράς δεν πρέπει να μετριέται με το αν θα πάρεις κάτι πίσω.
Η προσφορά είναι μια πράξη αγάπης και καλοσύνης, όχι μια εμπορική συναλλαγή. Όταν δανείζεις χρήματα, κάνεις μια συνειδητή πράξη να βοηθήσεις κάποιον που το χρειάζεται. Αν ξεκινάς με την προσδοκία να τα πάρεις πίσω, θέτεις τον εαυτό σου σε μια θέση απογοήτευσης.
Σκέψου το αλλιώς: Δίνοντας με καλή καρδιά και χωρίς προσδοκία, κερδίζεις εσωτερική γαλήνη. Δεν πρόκειται να επιτρέψεις στην πικρία να γεμίσει την καρδιά σου επειδή κάποιος δεν τήρησε τη συμφωνία του. Έτσι, παραμένεις ελεύθερος από τον θυμό και την απογοήτευση.
Πώς να αντιμετωπίσεις την κατάσταση
Αν έχεις ήδη δανείσει χρήματα και βλέπεις ότι δεν πρόκειται να τα πάρεις πίσω, η συμβουλή μου είναι να το αποδεχτείς. Μην αφήνεις τον θυμό ή τη θλίψη να σε κυριεύσουν. Αν χρειαστεί, μπορείς να υπενθυμίσεις διακριτικά το χρέος, αλλά μην περιμένεις πολλά. Στο τέλος της ημέρας, δεν αξίζει να καταστρέψεις μια σχέση για χρήματα.
Πάρε για παράδειγμα κάποιον που δάνεισε σε έναν ξάδερφο του. Στην αρχή, η σχέση ήταν καλή. Αλλά όσο περνούσε ο καιρός και τα χρήματα δεν επιστρέφονταν, η επικοινωνία άρχισε να γίνεται δύσκολη. Ο δανειστής άρχισε να σκέφτεται ότι ο ξάδερφός του δεν τον σεβάστηκε. Μετά από πολλές σκέψεις και προσευχή, κατάλαβε ότι η σχέση του με την οικογένειά του είναι πιο σημαντική από τα χρήματα. Στο τέλος, αποφάσισε να το αφήσει πίσω του και να προχωρήσει.
Αυτός είναι ο δρόμος της συγχώρεσης και της ελευθερίας που προτείνει η χριστιανική πίστη. Όταν συγχωρείς κάποιον, ακόμα και για ένα χρέος, ουσιαστικά ελευθερώνεις τον εαυτό σου από την αρνητικότητα και το βάρος που κουβαλάς.
Όταν δίνεις, μη δανείζεις, χάριζε
Η ιδέα του να "δανείσεις" είναι σαν να δίνεις με τον όρο ότι θα τα πάρεις πίσω. Ωστόσο, συχνά αυτό δεν συμβαίνει. Κι όταν αυτό γίνεται, νιώθεις προδομένος, απογοητευμένος και ίσως θυμωμένος. Αλλά ας το δούμε λίγο διαφορετικά. Αν, αντί να δανείζεις, απλώς έδινες με την προϋπόθεση ότι δεν θα πάρεις τίποτα πίσω, πόσο διαφορετικά θα ένιωθες; Όταν δίνεις κάτι χωρίς να περιμένεις αντάλλαγμα, αποφεύγεις την πικρία και την απογοήτευση. Είναι σαν να αφήνεις ένα βάρος πίσω σου.
Το κόστος της απώλειας φιλίας
Πολλές φιλίες και σχέσεις έχουν καταστραφεί εξαιτίας χρημάτων που δεν επιστράφηκαν. Έχεις σκεφτεί ποτέ τι σημαίνει αυτό; Αξίζει να χάσεις έναν φίλο για λίγα ευρώ; Μπορεί να απαντήσεις αυθόρμητα «ναι», όταν νιώθεις αδικημένος. Όμως, θυμήσου πως αν το δώρο έγινε με καλή καρδιά, ίσως να πρέπει να το αφήσεις πίσω σου. Αν δεν τα επιστρέψει, δεν ήταν φίλος. Μην αφήσεις, όμως, το χρήμα να ορίζει τις σχέσεις σου. Αν κάποιος προδώσει την εμπιστοσύνη σου, μάθε απλώς να προχωράς και να δίνεις προσοχή σε όσους εκτιμούν τη σχέση σας πάνω από τα χρήματα.
Παραδείγματα που ζούμε όλοι
Σκέψου αυτό το παράδειγμα: ένας φίλος ζητάει 50 ευρώ για να περάσει την εβδομάδα του, γιατί δεν τα βγάζει πέρα. Σου λέει πως θα στα επιστρέψει τη Δευτέρα. Η Δευτέρα έρχεται, φεύγει, και τα χρήματα ακόμα να επιστραφούν. Αισθάνεσαι προδομένος, σωστά; Ίσως παραξενεύεσαι γιατί δεν σε σκέφτηκε αρκετά για να τιμήσει τον λόγο του. Όμως, αν αρχικά έδινες τα 50 ευρώ με τη σκέψη ότι απλά βοηθάς και δεν περιμένεις τίποτα, θα αισθανόσουν αλλιώς. Στο κάτω-κάτω, σημασία έχει ότι βοήθησες κάποιον που είχε ανάγκη. Ίσως τα χρήματα δεν επιστραφούν ποτέ, αλλά η καρδιά σου θα είναι πιο ήρεμη.
Άλλο παράδειγμα: Ένας συγγενής σού ζητάει ένα μεγάλο ποσό, υποσχόμενος ότι θα το επιστρέψει μόλις μπορέσει. Οι μέρες περνούν, τα χρόνια περνούν και δεν ακούς τίποτα για τα χρήματα. Τελικά, ίσως ο συγγενής απομακρυνθεί γιατί νιώθει άσχημα που δεν μπόρεσε να στα επιστρέψει. Σκέψου πώς μπορείς να αφήσεις την κατάσταση να σε θυμώνει και να γεμίζει την καρδιά σου πίκρα, ή να την αφήσεις πίσω σου και να συνεχίσεις τη ζωή σου χωρίς αυτήν την αρνητική ενέργεια. Η επιλογή είναι δική σου.
Η Πνευματική - Χριστιανική διάσταση
Αν σκεφτούμε από τη Χριστιανική άποψη, η Αγία Γραφή μάς διδάσκει ότι όταν δίνεις, πρέπει να το κάνεις με ανιδιοτέλεια. Ο Χριστός είπε: «Δίνε και μην περιμένεις αντάλλαγμα.» Έτσι, δίνεις επειδή το θέλεις και επειδή είναι σωστό. Κάθε φορά που βοηθάς κάποιον χωρίς να ζητάς τίποτα πίσω, ενεργείς με αγάπη και θυσία. Μη θεωρείς πως είναι αδυναμία. Είναι ένδειξη δύναμης και πίστης. Είτε δώσεις χρήματα είτε χρόνο είτε προσπάθεια, ο Θεός βλέπει και ανταμείβει την καλή καρδιά σου. Ίσως τα χρήματα να μην επιστραφούν, αλλά θα επιστρέψει σε σένα με άλλους τρόπους, που ίσως δεν μπορείς καν να φανταστείς.
Όταν αποφασίσεις να δανείσεις χρήματα, μην τα δανείζεις – χάρισέ τα. Κι αν δεν μπορείς να τα δώσεις χωρίς να τα περιμένεις πίσω, τότε καλύτερα να μην τα δώσεις καθόλου. Προστάτεψε τη δική σου ψυχική ηρεμία. Η ζωή είναι πολύτιμη για να την φορτώνεις με απογοητεύσεις και πικρίες. Όταν δίνεις χωρίς προσδοκίες, γίνεσαι πιο δυνατός και ανοίγεις την καρδιά σου σε αγάπη και καλοσύνη. Και αυτό, στο τέλος, είναι που πραγματικά μετράει.
Πρακτική συμβουλή
Αν αποφασίσεις να δανείσεις χρήματα στο μέλλον, κάνε το έχοντας στο νου ότι μπορεί να μη σου τα επιστρέψουν. Δες το ως μια δωρεά, όχι ως δάνειο. Αν μπορείς να αντέξεις οικονομικά να τα χάσεις, τότε δώσε τα. Αν όχι, καλύτερα να αποφύγεις τη συναλλαγή.
Η ζωή είναι πολύ σύντομη για να την αφήνεις να γεμίζει από άγχη και απογοητεύσεις για πράγματα που, στο τέλος της ημέρας, δεν έχουν τόσο μεγάλη σημασία. Τα χρήματα έρχονται και φεύγουν. Οι σχέσεις και η γαλήνη της ψυχής σου είναι πολύ πιο σημαντικά.
Σε τελική ανάλυση, όταν δανείζεις χρήματα, προσφέρεις από την καρδιά σου. Αν τα πάρεις πίσω, καλώς. Αν όχι, τότε σκέψου ότι έχεις κερδίσει κάτι πολύ πιο πολύτιμο: τη γαλήνη να ξέρεις ότι έκανες το σωστό, χωρίς να περιμένεις ανταμοιβή. Και αυτό, στην ουσία, είναι η αληθινή πνευματική νίκη.
